Stel je een klein jongetje voor van een jaar of 2, blonde krulletjes, bolle wangetjes, fel blauwe ogen, een perfect zacht mondje…En dat moois dan allemaal krijsend, met bloeddoorlopen oogjes van frustratie, een knalrood hoofd tot diep in zijn haarwortels, wippend in zijn kinderstoel, wijzend en grijpend met zijn vingertjes, de tranen biggelen over zijn wangen. Dat was Mees. Mees, mijn zoon, die erg slim is en was, en dus (zo vertelde men mij) een late prater. Mees zei lange tijd alleen de woordjes “mama” en “papa” en “bal en “bam” (de kerkklok).
Dat driftige kereltje dat ik hierboven beschrijf, was eigenlijk helemaal niet zo driftig. Sterker nog; hij was goedlachs, lief, aanhankelijk, kon lang alleen spelen. Maar de verbale communicatie kwam wat laat op gang. En de enige manier voor hem om te communiceren was daarom klank maken. Geluiden. Een èh als hij iets wilde hebben of een ‘waaah’ als hij iets mooi vond. Maar soms snapten papa en mama niet goed wat de èh of de óh of de ‘joe’ betekende. En dan biggelden er dikke tranen over zijn bolle toet. Hij werd verdrietig en boos. En ook dan kwamen er klanken, hartverscheurend en rauw.
En ondanks dat ik hem zo niet altijd begreep (vaak gelukkig ook wel), zag ik wel dat zijn plezier, blijdschap, boosheid, onmacht, verdriet, zíjn manier van communiceren helemaal écht was. Ik kon hem helemaal ‘voelen’ en hij raakte mij. Zijn communicatie kwam op dat moment diep vanuit zijn tenen (of onderbuik, zou ik nu zeggen). Dit was álles wat hij had op dat moment. Dat was zíjn manier van communicatie: klanken en stevige bewegingen vanuit een soms hele diepe emotie.
Stel je eens voor dat dat kleine jochie van 2, ineens in zijn boosheid zeer rustig en gereserveerd zou hebben gezegd: “Moeder, ik voel mij nu behoorlijk ontriefd, omdat ik graag een koekje wil, en jij niet begrijpt, mij niet hoort. Ik verlang heel erg sterk naar zo’n lekker koekje en jij bent de persoon die mij dat koekje kan geven en je doet het niet”. Zou je dan niet vreselijk raar opkijken? En toch is dat wat wij als volwassenen vaak doen. We vlakken de emotie of het gevoel af en proberen heel duidelijk met ons hoofd, op een communicatief ‘verantwoorde manier’ uit te leggen waarom wij ons voelen zoals we voelen, ons lichaam strak in de plooi. En het bijzondere is dat juist dan al het gevoel in onze woorden verloren gaat, onze communicatie veel minder raakt en al helemaal niet meer puur is.
Communicatie gaat om veel meer dan alleen goed kunnen uitdrukken. Het is leuk om eens te googlen op encyclo.nl naar communicatie. Er zijn wel 25 manieren daar om communicatie te beschrijven, maar slechts bij enkele lees je het woordje ‘gevoelens’. Communicatie is óók expressie. En expressie is er niet alleen in woord, maar ook in beweging, in gevoel, in dans en gezichtsuitdrukkingen en alles wat er wordt gezegd in een diepe, stille zucht of blik.
Mees, in zijn kinderstoel, was vooral bezig met de expressie-kant van communicatie. Zijn hele lijf stond in dienst van zijn verlangen op dat moment. Schreeuwen, huilen, heftig bewegen. Alles moest er uit dat kleine lijfje worden geperst. Dat wat hij liet zien was enorm puur. Dat was niet belast met “ik moet het voor mijn ouders netjes uitdrukken, beleefd zijn”. Het was evenmin belast met “als ik nu zo hevig sta te wapperen doe ik belachelijk en stom” en “oh jee, wat klinkt mijn stem afschuwelijk als ik zo krijs”. De emoties én communicatie van een kind zijn puur en daardoor krachtig en rakend..
In mijn coaching werk ik steeds meer met de kracht van die non-verbale communicatie, middels stemexpressie/stembevrijdingsoefeningen. Het pure onderbuikgevoel aan het woord laten. Terug naar de oorsprong, terug naar huis. Dat wat vaak al lang ligt opgesloten in de kluis die wordt gesloten met de sleutels van schaamte, verantwoordelijkheid, schuld, angst, en zo verder, wordt bevrijd, door klank, door expressie. Hoe zou het voor jou zijn om die kluis te openen, om weer intens te voelen? Alsof je opnieuw mocht beginnen als een kind dat nog niet weet van de perfecte zinnen en woorden. Dat met Oeh en Aah, een heel leven kan uitdrukken? Ik doe het regelmatig, gewoon thuis of in de auto.. klinken. Emotie eruit mieteren. Puur communiceren. Het maakt me vrij en ontspannen, het is af en toe letterlijk stoom afblazen.
Ik daag je uit om een keer geen woorden te gebruiken maar alleen klanken, als je emotie voelt. Laat je mij weten wat er gebeurt?
P.S. Je kunt bij ons "aan den levenden lijve" ervaren wat expressie kan brengen; in één klap naar je gevoel met deze schitterende expressie-reis!
Reactie schrijven